Gãy xương là tai nạn thường gặp trong cuộc sống, có thể xảy ra khi té ngã, tai nạn giao thông, lao động hoặc thể thao. Việc sơ cứu ban đầu đúng cách sẽ giúp nạn nhân giảm đau, tránh biến chứng nguy hiểm và tăng khả năng phục hồi sau điều trị. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết cách xử lý tình huống gãy xương trước khi đưa nạn nhân đến cơ sở y tế.
1. Gãy xương là gì?
Gãy xương là tình trạng xương bị nứt hoặc gãy rời hoàn toàn do lực tác động mạnh. Gãy có thể xảy ra ở bất kỳ vị trí nào: tay, chân, sườn, cổ, cột sống…
2. Dấu hiệu nhận biết gãy xương
- Đau nhức dữ dội ở vùng bị chấn thương
- Sưng nề, bầm tím quanh chỗ đau
- Biến dạng chi, lệch trục, ngắn lại hoặc gập góc bất thường
- Mất vận động ở khu vực bị gãy
- Có thể nghe tiếng gãy “rắc” lúc chấn thương
- Trong trường hợp gãy hở: xương lòi ra ngoài, có chảy máu
3. Nguyên tắc sơ cứu người bị gãy xương
Sơ cứu đúng cách giúp tránh làm xương gãy nặng hơn, giảm nguy cơ tổn thương mạch máu, dây thần kinh và mô mềm.
Nguyên tắc chung:
- Không cố nắn chỉnh xương gãy
- Bất động đúng kỹ thuật
- Hạn chế di chuyển nạn nhân nếu nghi ngờ tổn thương cột sống
- Gọi xe cấp cứu để chuyển nạn nhân đến cơ sở y tế
4. Cách sơ cứu gãy xương chi trên và chi dưới
Gãy xương tay
Bước 1: Cố định chi gãy bằng nẹp gỗ, nẹp tre, hoặc cuộn báo
Bước 2: Dùng vải, khăn sạch hoặc băng thun buộc nẹp vào tay
Bước 3: Treo tay bằng khăn qua cổ (tư thế chữ V ngược)
✅ Không nên siết quá chặt → dễ gây tụ máu
✅ Không cố nắn chỉnh tay về vị trí cũ
Gãy xương chân
Bước 1: Đặt nẹp hai bên chân gãy (nẹp dài từ đùi đến bàn chân)
Bước 2: Dùng dây vải hoặc băng cố định tại ít nhất 3 vị trí: cổ chân, gối, đùi
Bước 3: Nếu không có nẹp: có thể buộc chân gãy vào chân lành
❗ Không nên cố gắng đi lại hoặc nhấc chân
❗ Nếu có vết thương hở → băng cầm máu trước khi cố định
5. Sơ cứu gãy xương hở
Gãy xương hở là trường hợp xương chọc ra ngoài da, kèm theo chảy máu nhiều và có nguy cơ nhiễm trùng cao.
- Dùng gạc hoặc vải sạch băng ép nhẹ để cầm máu
- Tuyệt đối không đẩy xương vào lại
- Không rửa vết thương bằng nước tại chỗ
- Sau đó thực hiện bất động xương như hướng dẫn trên
6. Gãy cột sống – Xử lý thế nào?
Gãy cột sống là trường hợp nguy hiểm nhất. Nạn nhân có thể bị liệt suốt đời nếu di chuyển sai cách.
Cách sơ cứu:
- Không di chuyển nạn nhân nếu không cần thiết
- Nếu bắt buộc phải di chuyển, cần 3–4 người nâng đồng bộ
- Giữ cột sống thẳng hàng
- Dùng ván cứng để cố định thân người khi chuyển đi
7. Những điều không nên làm
❌ Không tự ý nắn chỉnh xương
❌ Không cho nạn nhân ăn uống (tránh trường hợp cần phẫu thuật gấp)
❌ Không để chi gãy tự do, không cố định
❌ Không dùng vật sắc nhọn làm nẹp
❌ Không rút dị vật nếu có (gây chảy máu nhiều hơn)
8. Khi nào cần gọi cấp cứu?
- Gãy xương có chảy máu nhiều, xương lộ ra ngoài
- Biến dạng nặng, đau dữ dội
- Có dấu hiệu sốc: mạch nhanh, thở gấp, da lạnh
- Nạn nhân bất tỉnh hoặc nghi ngờ tổn thương cột sống
9. Trung tâm Y tế Tận Tâm – Cho thuê xe cấp cứu nhanh chóng, an toàn
Khi xảy ra gãy xương, đặc biệt trong tai nạn nặng, việc vận chuyển người bị thương đúng cách là rất quan trọng. Trung tâm Y tế Tận Tâm cung cấp:
- Dịch vụ cho thuê xe cấp cứu 24/7
- Trang bị đầy đủ thiết bị: cáng, bình oxy, monitor, máy hút đàm
- Điều dưỡng hỗ trợ sơ cứu ban đầu và theo dõi trên đường đi
- Nhận đưa bệnh nhân về quê, đi khám, chuyển viện
📞 Hotline: 0969.810.015
🌐 Website: https://dichvuytetainha.com.vn
Kết luận
Gãy xương cần được sơ cứu kịp thời và đúng kỹ thuật để tránh hậu quả nặng nề. Hãy ghi nhớ các nguyên tắc cơ bản: bất động – không nắn chỉnh – gọi cấp cứu. Với những tình huống nghiêm trọng, bạn nên gọi ngay xe cấp cứu chuyên dụng để đảm bảo an toàn cho người bị nạn.
