Hóc dị vật là một tình huống cấp cứu nguy hiểm, có thể xảy ra bất ngờ ở cả trẻ nhỏ và người lớn. Nếu không được xử lý kịp thời và đúng cách, người bị hóc có thể bị ngạt thở, mất ý thức, thậm chí tử vong chỉ trong vài phút. Việc nhận biết dấu hiệu hóc dị vật và sơ cứu kịp thời là kỹ năng mỗi người nên biết.
1. Dị vật đường thở là gì?
Dị vật đường thở là vật thể lạ lọt vào khí quản, thanh quản, phế quản, gây tắc nghẽn đường thở. Dị vật có thể là:
- Thức ăn (xương, hạt, kẹo, miếng thịt…)
- Đồ chơi nhỏ (trẻ em hay nuốt phải)
- Đồng xu, nắp bút, viên pin…
- Chất nôn (đối với trẻ nhỏ hoặc người bất tỉnh)
2. Dấu hiệu nhận biết hóc dị vật
Ở người lớn:
- Đang ăn hoặc nói thì bỗng dưng ho sặc, đỏ mặt
- Không nói được, thở khò khè hoặc không phát ra âm thanh
- Tay ôm cổ họng (dấu hiệu phổ biến)
- Mặt tím tái, mất ý thức nếu không được sơ cứu kịp
Ở trẻ nhỏ:
- Đang chơi hoặc ăn, đột ngột khóc ré lên hoặc không phát ra tiếng
- Ho mạnh liên tục hoặc ho yếu dần
- Da mặt tím, môi tái, ngừng thở
- Cơ thể lịm dần, mất tri giác
3. Xử trí dị vật đường thở ở người lớn và trẻ em
A. Với người lớn & trẻ em trên 1 tuổi
Thực hiện thủ thuật Heimlich – một cách đẩy áp lực từ bụng để tống dị vật ra ngoài:
- Bước 1: Đứng phía sau nạn nhân, vòng tay qua eo.
- Bước 2: Một tay nắm lại, đặt ngón cái lên vùng giữa bụng trên rốn và dưới xương ức.
- Bước 3: Tay còn lại nắm lấy tay đó và ép mạnh vào bụng, hướng lên trên như một cú đẩy.
Lặp lại liên tục 5–10 lần cho đến khi dị vật bật ra.
Lưu ý:
- Nếu nạn nhân còn ho được: Khuyến khích ho mạnh để tống dị vật.
- Nếu bắt đầu mất ý thức: Hạ nạn nhân xuống đất, kiểm tra miệng và thực hiện ép ngực hoặc CPR (hồi sinh tim phổi) nếu cần.
B. Với trẻ sơ sinh dưới 1 tuổi
Tuyệt đối không dùng phương pháp Heimlich! Cách xử trí đúng:
- Bước 1: Đặt bé nằm úp trên cánh tay, đầu hơi thấp hơn thân.
- Bước 2: Dùng gót bàn tay vỗ mạnh 5 cái vào giữa lưng (giữa 2 xương bả vai).
- Bước 3: Lật ngửa bé, dùng 2 ngón tay ấn ngực 5 lần ở vùng dưới núm vú.
Lặp lại quy trình trên cho đến khi bé khóc to, thở lại bình thường hoặc dị vật bật ra.
4. Khi nào cần đưa đi cấp cứu?
Sau sơ cứu, dù dị vật đã được lấy ra, bạn vẫn nên đưa nạn nhân đi khám nếu:
- Họ vẫn cảm thấy đau, khó thở hoặc có dấu hiệu tổn thương đường thở.
- Trẻ nhỏ ho kéo dài, thở rít sau khi hóc.
- Trường hợp không xử trí được tại chỗ, gọi xe cấp cứu ngay lập tức.
GỌI NGAY HOTLINE/ZALO: 0969.810.015
5. Những điều không nên làm khi gặp người bị hóc dị vật
❌ Không cố móc họng khi chưa thấy rõ dị vật.
❌ Không vỗ lưng khi nạn nhân còn tỉnh và ho mạnh, vì dễ làm dị vật chui sâu hơn.
❌ Không lắc, dựng ngược trẻ em sơ sinh.
❌ Không ép nạn nhân uống nước hoặc ăn thêm với hy vọng “đẩy” dị vật xuống.
6. Cách phòng tránh hóc dị vật
Với người lớn:
- Nhai kỹ, không nói chuyện khi đang ăn.
- Hạn chế vừa ăn vừa cười đùa, hoặc đi lại.
Với trẻ nhỏ:
- Không cho trẻ chơi đồ chơi nhỏ, dễ nuốt.
- Cắt nhỏ thức ăn phù hợp độ tuổi.
- Giám sát trẻ khi ăn uống hoặc chơi một mình.
7. Dịch vụ cấp cứu & y tế tại nhà – Trung Tâm Y Tế Tận Tâm
Khi gặp trường hợp khẩn cấp như hóc dị vật nghiêm trọng, bạn nên gọi đơn vị cấp cứu uy tín để hỗ trợ nhanh nhất. Trung tâm Y tế Tận Tâm cung cấp:
- Dịch vụ cho thuê xe cấp cứu 24/7 với trang bị hiện đại
- Bác sĩ/điều dưỡng theo xe để xử lý sơ cứu ban đầu
- Hỗ trợ vận chuyển người bệnh an toàn đến bệnh viện gần nhất
- Phục vụ nhanh tại Hà Nội và các tỉnh thành lân cận
📞 Hotline: 0969.810.015
🌐 Website: https://dichvuytetainha.com.vn
Kết luận
Xử trí hóc dị vật không khó, nhưng cần thực hiện đúng cách và thật nhanh. Mỗi giây trôi qua có thể quyết định sự sống còn của nạn nhân. Hy vọng bài viết đã giúp bạn nắm được những kỹ năng sơ cứu thiết yếu này. Nếu không chắc chắn, hãy gọi cấp cứu ngay lập tức để được hỗ trợ kịp thời.
